Bazı çok ince yapılı mikroorganizmalar ışığı fazla kırdıklarından onlan normal ışıkla aydınlatmalı mikroskoplarda görmek olanaksızdır. Başta spiroketier olmak üzere bu tür mikroorganizmaları ve diğer bazı bakterilerin hareketlerini görmek için karanlık alan mikroskopisi kullanılır.
Karanlık alan mikroakoplarınde kullanılan mikroskoplar İyi kalitedeki ışık mikroskoplarıdır. Karanlık alan mikroskopisi yapmak için bunlarda üç değişiklik yapmak gerekmektedir.
a) Güçlü ışık veren (250 w), yoğunlaştırıcı merceği ve trts diyaframı bulunan bir lamba kullanılmalıdır,
b) Mikroskobun kondansatörünün, bir karanlık alan kondansatörü ile değiştiril nıesi gereklidir, bu gün bu amaç için ençok paraboloid kondansatörler kullanılmaktadır. Karanlık alan Kondansatörleri ışık kaynağından gelen ışınlan, oblik olarak yansıtarak preparatın yüzeyinde, tepesi aşağıda, yayvan bir ışınsal koni oluşlumla- bilen nitelikteki kondansatörlerdir. Işınlar yanlara doğru yansıtılıp objektife doğru yansıtamadıklarından mikroskoba bakıldığında görüntü alanı karanlık görülür. İncelenen preparatta bulunan parçacıklar (mikroorganizmalar), kendilerine gelen ışınlan yukarı yansıttıklarından, ancak bu ışınlar objektif ve okülerden geçip göze ulaşarak parçacıklar, siyah zeminde parlak olarak görünür hale gelirler (Şekil: 3-2).
c) Karanlık alan mikroskopisinde yapılması gereken diğer değişiklik sayısal açıklığı azaltılmış bir objektifin kullanılmasıdır. Bu iş için içlerinde döndürmeler ile açılıp daralabilen bir iris diyafgramı bulunan objektiflerin kullanılmaları uygundur.
Karanlık alan mikroskopisinde dikkat edilecek noktalar şunlardır:
Lambanın ayarı: Lambanın yoğunlaştırıcı merceği, paralele yakın, hafif yaklaşıcı bir ışın demeti verecek şekilde ayarlanır. Bu tür ayarlama mekanizması olmayan lambalarda, gelen güçlü ışıkla yetinilir. Lambadaki iris kapatılarak ışın demetinin mikroskop aynasının düz yüzünün ortasına düşecek şekilde ayarı yapıldıktan sonra, iris, yeteri kadar açılır. Ayna yerine doğrudan doğruya bu amacı sağlayacak nitelikte bir lambası bulunan mikroskoplarda bu ayarlamalar o lambada yapılır,
d) Kondansatörün ortalanması:: Kondansatörün üzerine bir damla çok temiz immersiyon yağı damlatılıp tablaya yerleştirilen çok temlz bir lama, kondansatör yükseltilerek, yağın lam ile kondansator arasına yayılması sağlanır, Bu durumda az b üyüten bir objektif ile bakıldığında kondansatörden yansıyan ışınların oluşturduğu halka görülür. Kondansatörün yanlarındaki vidalar oynatılarak bu halkanın merkezlnln, görüntü alanının merkezine uygun gelmesi sağlanır.
a) Preparatın İncelenmesi: Karanlık alan mikroskopisinde (fluoresanlı boyalılar dışında) genellikle boyasız, lam lamel arasında hazırlanmış vital preparatlar incelenir, önce kondansatörün üzerine hava kabarcıkları oluşturmayacak biçimde, çok temiz, iri bir damla İmmersiyon yağı damlatılır. Kondansatör hafifçe aşağı indirilir. Temiz bir lamda hazırlanmış, çok ince, temiz bir lamel ile kapaülmış ve aynca istenilirse preparatın kurumaması için lamelin etrafı sıvı parafin ile sıvanmış olan preparat tablaya (hareket sürgüsüne) yerleştirilir. Kondansatör hafifçe yukan kaldırılarak üzerindeki immersiyon yağının, hava kabarcığı oluşturmayacak şekilde lamın altına yapışarak yayılması sağlanır. Kondansatörün olabildiğince yukan kaldınlması gereklidir. İmmersiyonlu incelemelerde lamelin üzerine de bir damla immersiyon yağı damlatılır. İmmersiyon objektifi bu yağ damlasına daldırılıp, yan taraftan bakılırken dikkatlice hemen lamelin çok yakınına geleceği şekilde aşağı indirilir. Okülerden bakarken objektif yavaşça yukan kaldırılarak bir görüntü gömıeğe, ince hareket vidası ile de bıı görüntüyü belirginleştirmeğe çalışılır. İşığın ve kondansatörün santralime edilmesine bağlı hatalar varsa gerekli ayar vidaları ile düzeltilmelidir, inceleme esnasında odanın karartılmasıyla daha iyi sonuç alınır.
Kaynak:tibbimikrobiyoloji.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder